Back

Udowodniono, że kaszmir jest najlepszym z włókien naturalnych

May 18, 2020
UDOSTĘPNIJ TO

Profesor Szkoły Technologii Przemysłowych, D. Enkhtuya, udzieliła wywiadu na wyłączność gazecie „The UB Post”.

Naukowiec promuje innowacyjne pomysły z wykorzystaniem kaszmiru

Profesor Szkoły Technologii Przemysłowych, D. Enkhtuya, udzieliła wywiadu na wyłączność gazecie „The UB Post”. Od 1981 roku przeprowadziła szeroko zakrojone badania nad produkcją kaszmiru, technologią usuwania grubych włosów, wykorzystaniem kaszmiru i jego właściwościami zdrowotnymi.
Kaszmir jest jednym z najbardziej pożądanych włókien na świecie. Co sprawia, że jest tak drogim i luksusowym towarem?

W pierwszej kolejności opowiem o włóknach. Włókna dzielą się na dwie kategorie: naturalne i chemiczne. Wełna i kaszmir stanowią zaledwie jeden procent wszystkich włókien na całym świecie. Co więcej, kaszmir stanowi tylko 0,001% tej ilości, co czyni go niezwykle rzadkim włóknem.

Najwyższej jakości włókna kaszmirowe pochodzą wyłącznie od kóz hodowanych w Mongolii i Mongolii Wewnętrznej. Z przekazów historycznych wynika, że wiele krajów azjatyckich i europejskich kilkakrotnie przenosiło te kozy w celu produkowania najwyższej jakości kaszmiru. Jednak w cieplejszym klimacie kozy przestawały produkować włókna kaszmirowe. Uzyskanie wysokogatunkowego kaszmiru jest możliwe tylko w wybranych krajach o zimnym klimacie, takich jak Mongolia.

Co ważniejsze, produkcja kaszmiru jest niezwykle czaso- i pracochłonna. Koziarz opiekuje się kozą przez cały rok tylko po to, aby uzyskać od 50 do 400 gramów delikatnego podszerstka. Ostatecznie tylko 30 procent tego włókna, zostaje przerobione na nici po wypraniu, usunięciu grubych włosów i przędzeniu. Technologia wytwarzania nici kaszmirowej jest bardzo skomplikowana, przez co cały proces wymaga dużych nakładów pracy zarówno od koziarzy, jak i producentów.

Mongolia jest nazywana „Krainą miękkiego złota”. Co sprawia, że kaszmir pochodzący z tego kraju jest tak wyjątkowy?


Każdy kraj ma swoje własne standardy dotyczące kaszmiru. Jednak mongolski kaszmir słynie z przekraczania wszelkich oczekiwań. Dzięki czystym włóknom o średnicy 13–14 mikrometrów kaszmir ten jest uważany za najdelikatniejszy. By wyróżnić najwyższą jakość tego surowca, przyjęło się go nazywać „Khaan Shirhegt” lub „Królewskie włókno”.

Każdy kraj ma swoje własne standardy dotyczące kaszmiru. Jednak mongolski kaszmir słynie z przekraczania wszelkich oczekiwań. Dzięki czystym włóknom o średnicy 13–14 mikrometrów kaszmir ten jest uważany za najdelikatniejszy. By wyróżnić najwyższą jakość tego surowca, przyjęło się go nazywać „Khaan Shirhegt” lub „Królewskie włókno”. 

Włókna kaszmiru mongolskiego są cienkie i elastyczne, dzięki czemu szybko wracają do swojej pierwotnej formy w przypadku zmierzwienia lub zgięcia. Duża długość włókien jest też istotna dla procesu przędzenia, a sam wyrób jest mniej podatny na mechacenie.

Czy zbieranie kaszmiru szkodzi kozom?


Nie. Koziarze ręcznie wyczesują runo tylko wtedy, gdy jest gotowe do zrzucenia. Gdy tylko zima dobiegnie końca, w miesiącach wiosennych kozy kaszmirskie naturalnie zrzucają runo dla lepszego komfortu termicznego w cieplejszych porach roku. Rosnąc, nowe runo wypycha na zewnątrz stare włókna, które są gotowe do wyczesania.

W jaki sposób tradycyjna wiedza mongolskich koziarzy pomaga kozom?

W jednym z angielskich magazynów technika mongolskich koziarzy została doceniona, a oni sami — nazwani najlepszymi producentami kaszmiru. Dzięki całym stuleciom wiedzy koziarze potrafią stwierdzić, kiedy ich kozy zaczynają odczuwać dyskomfort. Wiosną i latem grubsze runo utrudnia kozom i owcom jedzenie oraz poruszanie się.

Aby pomóc kozom kaszmirskim w hodowaniu zdrowego, wysokogatunkowego kaszmiru w kolejnych latach, koziarze ręcznie wyczesują zwierzęta. Najpierw używają dużego grzebienia, żeby delikatnie rozplątać runo. Później stosuje się drewniany grzebień oraz bardzo cienki grzebień do usuwania włosów.

Jest to tradycyjna metoda usuwania włosów, a także zwyczaj funkcjonujący od bardzo dawna w mongolskiej tradycji hodowli zwierząt. Mongołowie zawsze starają się zapewniać swoim zwierzętom komfortowe i korzystne warunki życiowe, ponieważ bardzo o nie dbają i są od nich zależni.
Jakie są właściwości zdrowotne kaszmiru?

Kaszmir zawiera keratynę, która jest uważana za związek o bardzo prozdrowotnym wpływie na człowieka. Ponieważ kaszmir pochodzi z żywego zwierzęcia, jest doskonale przystosowany do zapewniania wysokiego komfortu użytkownikowi.

Badacze przez rok przyglądali się wpływowi ubrań syntetycznych, bawełnianych i kaszmirowych na psa. Partie odziewane w ubrania z bawełny lub kaszmiru porosły normalną ilością futra, natomiast w miejscach zakrywanych warstwą syntetyczną odnotowano mniejszy wzrost. Świadczy to o przewadze przewiewnych ubrań.

Dodatkowo kaszmir wchłania pot. W zimie pot jest wchłaniany w celu podnoszenia temperatury i tworzy mikroklimat między ubraniem a skórą. W tej niewielkiej przestrzeni utrzymywany jest komfortowy poziom temperatury i wilgotności. Kaszmir jest w stanie wyprodukować 27 kalorii ciepła z jednego grama na metr sześcienny wilgoci.

Ponadto materiał ten izoluje od zewnętrznego ciepła i chłodu. Od czasów starożytnych Mongołowie nosili buty wykonane z filcu pomimo intensywnych letnich upałów. Nie tylko chroniły ich stopy przed zimnem, ale także przed przegrzaniem.

W przeszłości kaszmirowe ubrania były uważane za przedmioty luksusowe i zakładane tylko na specjalne okazje. Obecnie kaszmir jest wykorzystywany do produkcji odzieży sportowej, ponieważ jest bardzo lekki, wygodny, przewiewny, ma jasne kolory i jest miękki. Z kaszmiru szyje się też coraz więcej ubrań w stylu casual, aby można je było nosić na co dzień.

Obecnie ubrania z kaszmiru są produkowane w najróżniejszych kolorach. Czy jest to szkodliwe?

Jedną z wielu zalet kaszmiru jest to, że szybko wchłania kolor, co ułatwia farbowanie. Innymi słowy, raz zafarbowany materiał zachowuje swój kolor. Ponadto, ponieważ kaszmir jest cennym materiałem, lokalni producenci stosują najlepsze na świecie barwniki, aby nie wywoływać reakcji alergicznych. Ubrania z kaszmiru są również dostępne w kolorach organicznych odpowiadających czterem naturalnym umaszczeniom kóz mongolskich.

Firma Gobi Corporation dołączyła do stowarzyszenia Sustainable Fibre Alliance, aby wspierać zrównoważoną produkcję kaszmiru. Co Pani sądzi na ten temat?


Kwestia zrównoważonej produkcji kaszmiru wymaga szerszej perspektywy. Należy się upewnić, że kozy nie wyrządzają trwałych szkód w środowisku, zagwarantować zrównoważony wypas i stworzyć ekologiczne fabryki. Przyjazne dla środowiska rozwiązania przemysłowe umożliwiają zmniejszenie zużycia energii, ponowne wykorzystanie i ograniczenie poboru wody itd.

Ludzie muszą unikać wytwarzania produktów kiepskiej jakości, które są tylko stratą energii, czasu i zasobów. Takie kroki będą miały pozytywne skutki dla gospodarki, rolnictwa i ochrony środowiska.

Jakie jest Pani zdanie na temat stereotypowego postrzegania kaszmiru jako produktu wyłącznie dla starszych, bogatszych pokoleń? Czy kaszmir może trafiać do innych grup wiekowych?


Myślę, że nastawienie ludzi się zmieniło. Coraz więcej osób skłania się ku ekologicznym rozwiązaniom. Ubrania z kaszmiru to świetny sposób, by być „eko” bez rezygnowania z komfortu. Nylonowe ubrania nie nadają się do wyrzucenia, ponieważ są szkodliwe dla środowiska. Z kolei kaszmirowe ubrania są bardziej ekologiczne.

Zamiast kupować 10 lub 12 syntetycznych ubrań, lepiej jest zainwestować w jedną lub dwie sztuki droższej odzieży kaszmirowej. Takie ubrania będą nam służyć przez dłuższy czas i są zdrowsze dla organizmu. Z odzieżą jest jak z żywnością — powinniśmy wybierać opcje ekologiczne.

Jedno z badań, które obecnie prowadzimy, ma na celu stworzenie kaszmirowej bielizny. Przędze syntetyczne i bawełniane są powszechnie stosowane w tego typu odzieży. Jednak biorąc pod uwagę zalety i właściwości zdrowotne kaszmiru wprowadzenie tego materiału do bielizny jest idealnym rozwiązaniem. Taka odzież będzie bardzo odpowiednia dla osób starszych, chorych i dzieci.

Czy chciałaby Pani powiedzieć jeszcze coś naszym czytelnikom?>

Poza zdrowym odżywianiem się warto jest zwrócić uwagę na noszenie zdrowej i dobrej jakościowo odzieży. Trzeba unikać kupowania syntetycznych ubrań, a decydować się na ubrania z bawełny, wełny lub kaszmiru.

W pewnym badaniu wykazano, że wcześniaki okrywane zwierzęcym futrem rosły szybciej w porównaniu z tymi, które przebywały w inkubatorze. Z kolei w innym badaniu przetestowano koce syntetyczne i wełniane. Okazało się, że spanie pod syntetycznym kocem powodowało uczucie dyskomfortu i pocenie się. Natomiast koc wełniany był o wiele bardziej przewiewny i zapewniał bardziej komfortowe warunki.

Chciałabym, aby młodzi ludzie znaleźli więcej innowacyjnych zastosowań dla wysokiej jakości kaszmiru w codziennym życiu. Na przykład coraz więcej osób przechodzi na pracę zdalną. Dlaczego więc nie stworzyć kaszmirowej tapicerki na krzesło albo kaszmirowego uchwytu do kubka?

Jak sugerują wyniki badań, odczuwanie ciepła jest korzystne dla ludzi i czyni ich szczęśliwymi. Stworzono nawet duże lalki pokryte kaszmirem, by opierać się o nie lub przytulać je podczas snu — najwyraźniej pomagają odczuwać ciepło i zmniejszają poczucie samotności, co ma szczególne znaczenie dla samotnie mieszkających osób starszych.